İsmet İnönü, Türkiye Cumhuriyeti'nin ikinci cumhurbaşkanı ve ilk başbakanı olarak görev yapmış, Türk Kurtuluş Savaşı'nın başkomutanı olan asker ve siyasetçidir.
HAYATI VE EĞİTİMİ
İsmet İnönü, 24 Eylül 1884 tarihinde İzmir'de doğdu. Babası, Bitlisli Kürümoğulları ailesinden Reşit bey, annesi Bulgaristan'ın Deliorman bölgesinden Cevriye Hanım'dır.
İlköğrenimini Sivas Askeri Rüştiyesi'nde, orta öğrenimini ise İstanbul Mühendishane İdadisi'nde tamamladı. 1903 yılında Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn'dan (topçu okulu) birincilikle mezun oldu.
SİYASİ YAŞAMI
İsmet İnönü, askerlik mesleğinden sonra siyasete atıldı. 1920 yılında TBMM'nin ilk ve ikinci dönemlerinde milletvekilliği yaptı. 1920-1922 yılları arasında Milli Savunma Bakanlığı, 1922-1923 yılları arasında da Başkomutanlık görevlerini yürüttü.
İnönü, 1923-1924 yılları arasında Türkiye'nin ilk başbakanı oldu. 1938 yılında Atatürk'ün ölümünün ardından, 1950 yılına kadar Türkiye Cumhuriyeti'nin ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.
İnönü, 1950-1960 yılları arasında muhalefet liderliği yaptı. 1961 yılında yapılan seçimlerde tekrar cumhurbaşkanı seçildi ve 1965 yılına kadar bu görevi sürdürdü.
İsmet İnönü, 25 Aralık 1973 tarihinde vefat etti.
İSMET İNÖNÜ’YE YÖNELİK ELEŞTİRİLER
İsmet İnönü, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucularından ve ilk başbakanı ve ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yapmış önemli bir siyasetçidir. Ancak, İnönü'nün siyasi hayatı boyunca birçok eleştiriye maruz kaldığı da bir gerçektir.
İnönü'ye yönelik en yaygın eleştirilerden biri, muhalefeti baskı altına aldığı ve demokrasinin gelişimini engellediği yönündedir. İnönü'nün cumhurbaşkanı olduğu dönemde, muhalefetin faaliyetlerine kısıtlamalar getirilmiş ve muhalefet liderleri hakkında davalar açılmıştır. Bu durum, Türkiye'de demokrasinin gelişimini olumsuz yönde etkilemiştir.
İnönü'ye yönelik bir diğer eleştiri de, ekonomik politikalarının başarısız olduğu yönündedir. İnönü'nün cumhurbaşkanı olduğu dönemde, Türkiye ekonomisi birçok zorlukla karşılaştı. Bu dönemde, enflasyon yüksek, işsizlik artmış ve dış ticaret açığı büyümüştür. İnönü'nün ekonomi politikaları, bu sorunların çözümüne katkıda bulunamamıştır.
İnönü'ye yönelik bir diğer eleştiri de, dış politikasının yetersiz olduğu yönündedir. İnönü'nün cumhurbaşkanı olduğu dönemde, Türkiye'nin dış politikası, Sovyetler Birliği ile yakınlaşmaya odaklandı. Bu durum, Türkiye'nin Batı ile ilişkilerini olumsuz yönde etkiledi.
İsmet İnönü'ye yönelik eleştiriler, onun siyasi kişiliği ve siyasi görüşleri hakkında farklı değerlendirmelerin yapılmasına neden olmuştur. Bazıları, İnönü'yü güçlü bir lider ve Türkiye'nin bağımsızlığı için mücadele eden bir kahraman olarak görürken, bazıları ise onu baskıcı ve muhalefeti engelleyen bir lider olarak değerlendirmektedir.
İsmet İnönü'ye yönelik eleştirilerden bazıları şunlardır:
*Muhalefeti baskı altına aldı ve demokrasinin gelişimini engelledi.
*Ekonomik politikaları başarısız oldu.
*Dış politikası yetersizdi.
*Atatürk'ün mirasını yeterince koruyamadı.
İnönü, adalar meselesi konusunda, Türkiye'nin egemenlik haklarını korumak için gerekli adımları atmıştır.
1923 LOZAN ANTLAŞMASI
1923 yılında imzalanan Lozan Antlaşması ile Ege Denizi'ndeki bazı adalar Yunanistan'a bırakılmıştır. Bu adalar, Türkiye'nin egemenlik haklarını ihlal ettiği için, Türkiye Cumhuriyeti tarafından her zaman tartışma konusu olmuştur.
İSMET İNÖNÜ'NÜN ADALAR POLİTİKASI
İsmet İnönü, adalar meselesi konusunda, Türkiye'nin egemenlik haklarını korumak için gerekli adımları atmıştır. 1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile, Türkiye'nin Ege Denizi'ndeki egemenliği güçlendirilmiştir. İnönü, ayrıca, adalar meselesini uluslararası platformlarda gündeme getirmiştir.
İSMET İNÖNÜ'NÜN ADALAR POLİTİKASININ SONUÇLARI
İsmet İnönü'nün adalar politikası, Türkiye'nin egemenlik haklarının korunmasında önemli bir rol oynamıştır. Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile, Türkiye'nin Ege Denizi'ndeki egemenliği güçlendirilmiştir. İnönü'nün adalar meselesini uluslararası platformlarda gündeme getirmesi de, Türkiye'nin bu konudaki haklılığını dünyaya duyurmasına yardımcı olmuştur.
İSMET İNÖNÜ'NÜN ADALAR POLİTİKASINA YÖNELİK ELEŞTİRİLER
İsmet İnönü'nün adalar politikasına yönelik bazı eleştiriler de bulunmaktadır. Bazıları, İnönü'nün adalar meselesini daha sert bir şekilde ele almasını savunmaktadır. Diğerleri ise, İnönü'nün adalar meselesini uluslararası platformlarda daha etkin bir şekilde gündeme getirmesi gerektiğini savunmaktadır.