İnsan Hakları İzleme Örgütü, Türkiye İnsan Hakları Davalarına Destek Projesi, Uluslararası Hukukçular Komisyonu ve Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu, 4 Kasım 2016’da siyasetçilerin gözaltına alınıp tutuklanmasının 7’nci yıl dönümüne dair yazılı açıklama yayımladı.
Açıklamada, Türkiye hükümetinin uluslararası hukuka uyması ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin bağlayıcı kararlarını yerine getirerek, muhalefetteki Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) geçmiş dönemlerde eş başkanlığını yapmış olan siyasetçiler Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ'ın derhal serbest bırakılmaları gerektiği belirtildi.
Açıklamanın devamında dava süreci ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin tutuklamaya ilişkin verdiği ihlal kararı hatırlatıldı.
Davanın, IŞİD'in Kobanê saldırısı sırasında başlayan Kobanê protestoları döneminde HDP’nin Twitter hesabından yapılan açıklamaya dayandırıldığı ve bundan dolayı siyasetçilerin “Devletin birliğini ve bölünmez bütünlüğünü ihlal” ve “İnsan öldürme” iddialarıyla ilişkilendirildiği kaydedildi. Protesto sırasında 37 insanın yaşamını yitirdiği vurgulanan açıklamada, “Siyasetçiler, Suriye'nin kuzeyinde Kürtlerin çoğunlukta olduğu Kobani kentinin IŞİD olarak da bilinen İslam Devleti tarafından acımasızca kuşatılmasına karşı düzenlenen protestolar sırasında işlendiği iddia edilen tüm suçlardan sorumlu tutuluyor. Protestolar sırasında 37 kişinin öldüğü aktarılıyor” ifadelerine yer verildi.
"GÜVENİLİRLİĞİ TARTIŞMALI TANIK İFADELERİ"
Eski HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın devam eden tutukluluklarının gerekçelerine de dikkat çekilen açıklamada, şu ifadeler yer aldı: “Demirtaş ve Yüksekdağ'ın devam eden tutukluluklarına gerekçe gösterilen deliller, HDP'nin Twitter hesabından gönderilen ve Kobane kuşatmasına karşı yapılan protestoları destekleyen iki sosyal medya paylaşımından, siyasetçilerin şiddet içermeyen siyasi konuşmalarından, yasal olan faaliyetlerinden ve dosyaya yıllar sonra dahil edilen güvenilirliği tartışmalı tanık ifadelerinden oluşuyor. ”
KIŞANAK VE TUNCEL VURGUSU
HDP ve ilişkili bir parti olan Demokratik Bölgeler Partisi'nden (DBP) geçmiş dönemlerde seçilmiş diğer on sekiz parti yetkilisi ve belediye başkanın da halen tutuklu olduğu dile getirilen açıklamada, bu kişiler arasında 25 Ekim 2016'dan beri tutuklu bulunan Diyarbakır'ın seçilmiş eski belediye başkanı Gültan Kışanak ve 6 Kasım 2016'da tutuklanan DBP eski eş başkanı Sebahat Tuncel’in de bulunduğu hatırlatıldı. Kışanak'ın 7 yılı aşan tutukluluk süresi, uluslararası insan hakları hukukunun açık ihlali olmasının yanı sıra, Türk hukukunda düzenlenen 7 yıllık azami tutukluluk süresini dahi aşıldığı anımsatılan açıklamada, siyasetçilerin tutukluluklarının açıkça keyfi ve siyasi saiklere sahip olduğunu ve derhal serbest bırakılmaları gerektiği çağrısı yapıldı.
"ULUSLARARASI HUKUK YÜKÜMLÜLÜKLERİ İHLAL EDİLMEKTEDİR"
Yazılı açıklamada, söz konusu insan hakları örgütü yöneticilerinin görüşleri de paylaşıldı. İnsan Hakları İzleme Örgütü Avrupa ve Orta Asya Direktörü Hugh Williamson, "Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ'ın hukuka aykırı şekilde hapsedilmelerinin yedinci yıl dönümü, Erdoğan Cumhurbaşkanlığı’nın Türkiye'deki milyonlarca Kürt ve sol seçmeni temsil eden, demokratik yollarla seçilmiş muhalif siyasetçileri susturmak amacıyla tutukluluğu siyasi saiklerle kullanma isteğinin belirgin bir hatırlatıcısıdır. Türkiye, siyasetçilerin serbest bırakılmasına hükmeden bağlayıcı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına uymayarak, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ile daha geniş anlamda uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerini alenen ihlal etmektedir" değerlendirmesinde bulundu.
"DAVANIN NİHAİ AMACI SİYASİDİR"
Uluslararası Hukukçular Komisyonu Avrupa ve Orta Asya Programı geçici Direktörü Temur Shakirov, "AİHM'in Yüksekdağ ve Demirtaş'ın tutukluluğunu haklı kılacak yeterli gerekçe bulunmadığı yönündeki kararına rağmen, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Nisan 2023'te, Yüksekdağ ve Demirtaş'ın siyasi ifadeleriyle ilgili olduğunu iddia ettiği çok sayıda suçtan mahkûmiyet talep etmiştir. Bu durum, iki siyasetçiyi hedef alan davanın nihai amacının siyasi olduğunun altını çizmekte ve adaletin yerini bulacağına dair şüpheleri güçlendirmektedir" dedi.
YALÇINDAĞ KRİTİK SEÇİMLERE DİKKATİ ÇEKTİ
Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu Başkan Yardımcısı Reyhan Yalçındağ, “Muhalefetin önde gelen iki isminin tutukluluğu ile ülke bu kritik kampanya süreçlerinde anlamlı bir demokratik tartışmanın önemli bir aracından ve adil seçimlerden mahrum bırakılmıştır. Mart 2024 yerel seçimleri hızla yaklaşırken, Bakanlar Komitesi ve diğer Avrupa Konseyi organları, Demirtaş'ın ve Yüksekdağ'ın kamu işlerinde yer alma hakları dahil olmak üzere esasen milyonlarca seçmenin haklarını da ilgilendiren haklarına yönelik devam eden ihlallerin sona ermesini sağlamak için mevcut tüm araçları kullanmalıdır” diye belirtti.
"BAKANLAR KOMİTESİ DENETİMİ YOĞUNLAŞTIRMALI"
Türkiye İnsan Hakları Davalarına Destek Projesi Direktörü Ayşe Bingöl Demir de, AİHM kararlarını değerlendirerek, şunları söyledi: “Türkiye, Bakanlar Komitesinin Demirtaş'ın derhal serbest bırakılmasına çağrı yapan çok sayıda kararını ve ara kararını görmezden gelmiştir. Türkiye'nin uluslararası yükümlülüklerine uymayı reddetmesi Yüksekdağ davasında da tekrarlanmıştır. Komite, bu davalarla ilgili olarak Türkiye'ye yönelik denetimini daha fazla gecikmeksizin yoğunlaştırmalıdır. Bu denetim tutuklu hak savunucusu Osman Kavala'nın davasında haklı olarak yürütüldüğü gibi ihlal prosedürünün başlatılmasını da içermelidir."
Kaynak: Mezopotamya Ajansı
