Ekrem İmamoğlu'nun 19 Mart tarihinde gözaltına alınmasıyla vatandaşlar hem sokakta protesto gösterileri düzenleyerek hem de sosyal medyada paylaşımlarda bulunarak büyük bir tepki gösterdi.
Sosyal medyadaki tepki o kadar büyüktü ki, iktidar zaman zaman bant daraltma uygulamasını devreye sokarak bilgi akışını ve tepkilerin yayılmasını önlemeye çalıştı.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, İmamoğlu'nun gözaltına alınmasının ertesi günü olan 20 mart tarihinde yaptığı bir paylaşımda sosyal medyada paylaşımda bulunan çok sayıda hesap sahibinin, provokasyon yaptıkları gerekçesiyle gözaltına alındıklarını duyurmuştu.
YERLİKAYA, HESAPLARIN YÜZDE 34'Ü 'BOT' DEDİ
Yerlikaya'nın aynı paylaşımında dikkat çeken bir veri yer aldı. Yerlikaya, İmamoğlu'nun gözaltına alındığı gün yapılan paylaşımların yüzde 34'ünün bot hesap olduğunu söyledi.
Yerlikaya şu ifadeleri kullandı:
"Sosyal medya platformu Twitter (X) üzerinde gözaltı işlemlerinden sonra 20 Mart 2025 tarihi saat 06.00'ya kadar konu ile ilgili toplam 18 milyon 647 bin 269 paylaşım yapıldığı tespit edilmiştir. Bu paylaşımların yüzde 66'sının isimli hesap, yüzde 34'ünün bot hesap olduğu belirlenmiştir."
BAKANLIK VERİLER İÇİN PARA MI ÖDEDİ?
X’in Haziran 2023 yılına kadar belirli sınırlamalar ile ücretsiz sağladığı veriler, bu tarihten itibaren ücret karşılığında verilmeye başlandı. Mevcut durumda açıklanan en pahalı paket ile aylık 210 bin dolar karşılığında 200 milyon tweet çekmeye izin verildiği biliniyor.
"Veri çekme" veya "veri kazıma" adı verilen bu işlem için X, veri isteyenle veriyi sağlayan arasında köprü görevi gören ücretli "X API" hizmetini sunuyor. X gibi büyük bir şirketin, verilen çalınması durumunda fark etmemesinin imkansız olduğu düşünüldüğünde, akıllara "Bakanlık 210 bin dolarlık paketle, Elon Musk'a yılda yaklaşık 100 milyon TL ödeyerek bu veriyi elde etmiş olabilir mi?” sorusu geliyor.
VERİLER 2,5 SAATTE NASIL TOPLANDI VE ANALİZ EDİLDİ?
DW’de yer alan habere göre, X’in her 15 dakikada sisteme 900 talep gönderilmesine ve her talepte 500 tweet indirilmesine izin verdiği bilindiğinden; bu formüle göre, sistemlerin sorunsuz çalıştığı, ağ kaynaklı gecikmelerin yaşanmadığı laboratuvar koşullarında bile bu büyüklükte bir veriyi toplamak yaklaşık 10 saat 22 dakika gerekeceği hesaplandı.
Ayrıca, Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alındığını duyurduğu 19 Mart tarihi saat 6.12 ile Yerlikaya’nın belirttiği 20 Mart tarihi saat 6.00 arasındaki tüm verilerin, Yerlikaya’nın paylaşımı yaptığı 8.31 saatine kadar, yani 2 buçuk saatte analiz edilmesinin de çok düşük bir ihtimal olması dikkat çekti.
Veri analizi ihmal edilerek sürenin tamamının tweet toplamaya ayrıldığı durumda bile, X'in normal şartlarda izin verdiğinin yaklaşık 4 katı hızda çalışmayı gerektirdiği belirtildi.
'BAKANLIK İLE X ARASINDA ANLAŞMA OLABİLİR'
Bakanlığın açıklamasını değerlendiren Birleşik Krallık Edinburgh Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Tuğrulcan Elmas, "X'ten bir günde 18 milyon paylaşımı indirmek, teknik olarak çok büyük bir veri çekme operasyonu. Bunu üçüncü parti bir yazılımla yapmak neredeyse imkansız… Türkiye'de İçişleri Bakanlığı bu verilere erişim sağlıyorsa X ile özel bir anlaşmaları olabilir" ifadelerini kullandı.
Ayrıca, Bakanlığın açıklamasında hesapların ‘bot’ olmasının neye dayandırıldığının belli olmamasına dikkat çeken Elmas "Bakanlığın verdiği oranın yanıltıcı olabileceğini" belirtti.
Ankara'dan gelen taleplere eskisinden daha hızlı yanıt verme eğiliminde olan X’in Türkiye hükümetiyle koşulları açıklanmamış gizli bir anlaşma yapma olasılığının bulunduğu iddia ediliyor.
Kaynak: DW Türkçe
