ABD'nin New York şehrinde, Brooklyn bölgesinde eski bir Hasidik Yahudi hareketinin merkezi olarak kullanılan tarihi sinagogun altında gizli bir tünel inşa edildiği ortaya çıktı.
Tüneli kapatmak isteyen polis ile kararı protesto eden Yahudi cemaati arasında arbede yaşandı. Yaşları 19 ile 22 arasında değişen dokuz kişi gözaltına alındı.
Söz konusu görüntülerin, sosyal medyada birçok kullanıcı tarafından paylaşılmasıyla beraber gizli tünellere ilişkin çeşitli iddialar da ortaya atıldı.
Olaylar, Şabat-Lubaviç hareketinin kullandığı bir sinagogda yaşandı. Her yıl uluslararası öğrenciler ve dini liderler de dahil olmak üzere binlerce ziyaretçiyi ağırlayan tarihi sinagogun altında bulunan tünellerin, yasal izin olmadan inşa edildiği belirtiliyor. Cemaat yetkilileri, sinagoga gelen 'gençlerin' tünelleri kimseye haber vermeden kazdığını söylüyor.
ÖĞRENCİ VİZESİ İLE ABD'YE GELMİŞLER
Hareketin sözcüsü Haham Motti Seligson, tünellerin 'aşırılıkçı bir grup öğrenci' tarafından inşa edildiğini belirtti.
Seligson, "Bu kutsal mekanın kutsallığını ve görgüsünü hızla yeniden tesis edebilmeyi umuyor ve dua ediyoruz" dedi. Sözcü ayrıca, olaya karışanların resmi olarak Şabat-Lubaviç hareketiyle bağlantılı olmadığını söyledi.
Seligson, 'genç provokatörlerden' oluşan grubun öğrenci vizesi ile ABD'de olduğunu bildirdi. Açıklamada, "Öğrenci vizelerinin iptal edilmesi ve ülkelerine geri gönderilmeleri için adımlar atılıyor" denildi.
TERK EDİLMİŞ BİR MİKVEYE ÇIKIYOR
New York Post'un aktardığına göre tüneller, geçtiğimiz ay komşuların 'evlerinin altından garip sesler geldiğini' polise bildirmesinin ardından keşfedildi.
Tünelin, terk edilmiş bir 'mikve'ye çıktığı belirtildi. Yahudilerin belli zamanlarda arınma inancıyla banyo yaptığı hamamlara 'mikve' deniyor.
770 Eastern Parkway'de bulunan ve halk arasında '770' olarak bilinen Brooklyn sinagogu, birçok Yahudi için sembolik bir yapı. Bazıları tarafından 'modern tarihin en etkili hahamı' olarak kabul edilen Şabat-Lubavitch hareketinin lideri Menachem Mendel Schneerson, 12 Haziran 1994'teki ölümünden önce 40 yıldan fazla bir süre boyunca cemaat ile bu binada bir araya geliyordu.
'SCHNEERSON'UN HAYALİNİ GERÇEKLEŞTİRİYORUZ'
Tüneli kazanlar, Schneerson'un ölümünden önce 'uzun zamandır hayal ettiği genişleme planını uygulamaya soktuklarını' savunuyor. "Hahamın istediği bu, herkesin istediği de bu" diyen 21 yaşındaki Zalmy Grossman, sinagogu arkasındaki 'tüm boş alana bağlamak için' yapılan kazıların geçen yıl başladığını söyledi.
21 yaşındaki cemaat üyesi Baruch Dahan ise, "Topluluğumuz kendini kötü hissediyor. Bu bir rezalet, genişlemek yerine yok ettiler" ifadelerini kullandı.
Gizli tünellere ilişkin haberlerin yayılmasıyla beraber, komplo teorileri de sosyal medyada dolaşıma girdi. Bazı kullanıcılar tünellerin 'insan kaçakçılığı' amacıyla kullanıldığını ileri sürerken, bazıları ise 'çocuk istismarı' iddialarını dile getirdi.
Sosyal medyada paylaşılan bazı görüntülerde, tünellerden lekeli şilteler çıkarıldığı ileri sürüldü. Tünelin içerisinde çekildiği belirtilen başka bir videoda ise, bir mama sandalyesi görüldü. Görüntülerin yayılmasıyla beraber, yapay zeka ile üretilen görseller de dolaşıma girdi.
Görüntülere ilişkin paylaşım yapan bir kullanıcı, "Gizli yeraltı tünelleri, kana bulanmış şilteler, bebek arabaları... Burada gerçekten güçlü 'Trentli Simon (Simon of Trent)' havası alıyorum" diye yazdı. 'Trentli Simon' olayı, 15. yüzyılda İtalya'nın Trent (Trento) kentinde kaybolan Hıristiyan bir çocuğun Yahudi cemaati tarafından öldürüldüğü iddiasına işaret ediyor.
Bu gönderi, X'te 3 bin retweet dahil 1,2 milyondan fazla görüntüleme aldı.
Dünya çapında antisemitizmle mücadele eden İftirayla Mücadele Birliği'nin yöneticisi Jonathan Greenblatt, komplo teorileri ve iddialara ilişkin konuştu. Rolling Stone'a açıklamalarda bulunan Greenblatt, bu iddiaların 'son derece endişe verici olduğunu' belirterek "Bu olayın, Yahudilerin insan kaçakçılığına veya organ kaçakçılığına karışması gibi çok eski Yahudi karşıtı komplo teorilerini yaymak için kullanılması son derece rahatsız edici" ifadelerini kullandı.