Suriye'de doğu ve kuzeydoğu vilayetlerini büyük oranda kontrol eden Kürt liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG), ülkenin yeni yönetiminin kurumlarına entegre olmayı kabul etti.
Anlaşma Suriye geçici yönetimi lideri Ahmet eş-Şera ile SDG komutanı Mazlum Abdi tarafından imzalandı.
İki liderin imzaladığı anlaşma sekiz maddeyi içeriyor.
Anlaşmanın birinci maddesinde "Tüm Suriyelilerin siyasi süreç ve devlet kurumlarındaki temsil ile katılımının, etnik ve dini kimliklerine bakılmadan garanti altına aldığı" ifade ediliyor.
İkinci maddede ise "Kürt toplumu, Suriye devletinin ayrılmaz bir parçası" olarak tanınıyor ve "vatandaş olma hakları dahil, tüm anayasal hakları" garanti altına alınıyor.
Mazlum Abdi'nin X hesabından yaptığı açıklamada, anlaşmanın "Yeni Suriye'nin inşası için gerçek bir fırsat sunduğu" söylendi.
Abdi, Suriye halkının adalet ve istikrar beklentisini yansıtan bir geçiş sürecinin garanti edilmesi için "SDG'nin önemli bir dönemde Suriye yönetimiyle birlikte çalıştığını" belirtti.
Bu anlaşmayla ülkede SDG kontrolü altındaki zengin petrol ve gaz sahalarının kontrolü devlete geçecek.
SDG'nin kontrolünde birçoğu kapalı sınır kapıları ve IŞİD savaşçılarının tutulduğu cezaevleri de yer alıyor.
Yapılan anlaşmayla, SDG, "Suriye'nin güvenliği ve birliğine yönelik her türlü tehditle mücadelede" hükümeti desteklemeyi kabul etti.
Anlaşma aynı zamanda yerlerinden olan Suriyelilerin, evlerine geri dönüşünün sağlanması başlığını da içeriyor.
Yedinci maddede ise Suriyeliler arasında anlaşmazlık tohumları ekmeyi amaçlayan nefret söylemi ve ayrılık çağrılarının reddedilmesi niyetini vurguluyor.
Sekinci ve son maddeyse, kurulacak komitelerin anlaşmanın 2025 sonuna kadar hayata geçirilmesi için çalışmasını içeriyor.
SDG'nin bazı kaynaklara göre 40.000 ila 60.000 savaşçısı olduğu ve bunların 20.000 ila 30.000'inin YPG'ye ait olduğu tahmin ediliyor.
Türkiye, SDG'nin omurgasını oluşturan Halk Savunma Birlikleri'ni (YPG) ve bağlı olduğu, Suriye'nin kuzeyinde geniş bir alanı yöneten Demokratik Birlik Partisi'ni (PYD), PKK'nın uzantısı olarak görüyor ve "terör örgütü" olarak nitelendiriyor.
Anlaşma Suriye'nin çeşitli kentlerinde sokaklara çıkanlar tarafından kutlandı. SDG kontrolündeki Kamışlı'da araba konvoyları oluşturuldu.
Reuters ve AFP kameralarına konuşan kent sakinleri, anlaşmayla birlikte Kürtlerin haklarının korunacağına yönelik beklentilerini ve savaşın sona ermesinden memnun olduklarını paylaştı.
KATAR'DAN 'MEMNUNİYET AÇIKLAMASI
Katar yönetimi, SDG ile yeni Suriye yönetimi arasındaki anlaşmayı memnuniyetle karşıladı.
Dışişleri açıklamasında, anlaşmanın "sivil barışı sağlamlaştırma, güvenlik ve istikrarı artırma, hukukun üstünlüğüne dayalı bir devlet inşa etme yolunda önemli bir adım olarak görüldüğü" vurgulandı.
Katar yönetimi, güç kullanımının devlet tekelinde olmasının Suriye'nin istikrarı açısından gerekli olduğu vurgusunu yapıyor.
SDG NE ZAMAN KURULDU?
Suriyeli Kürtler, 2012 yılında özerklik ilan etti. 2018 yılında da Rojava olarak bilinen bölgede Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi kuruldu.
SDG ise ABD desteğiyle Suriye'nin kuzeydoğusundaki bölgelerde IŞİD'le mücadele etmek üzere 2015 yılında kuruldu.
SDG'nin ana gövdesini Kürtlerin kurduğu Demokratik Birlik Partisi'nin (PYD) silahlı kanadı Halk Savunma Birlikleri (YPG) ile Kadın Savunma Birlikleri (YPJ) oluşturuyor.
YPG'nin kontrolündeki cezaevlerinde sayıları 10 bini bulan IŞİD üyeleri tutuluyor.
Fırat'ın doğusunu oluşturan bölgede önemli petrol ve gaz rezervleri de yer alıyor.
Suriye, 2018 yılı verilerine göre 2.5 milyar varil petrol rezervine sahip.
Suudi Arabistan'ın petrol rezervi 297 milyar, İran'ın 155 milyar, Irak'ın ise 147 milyar varil.
Petrol sahalarının büyük bölümü Suriye'nin doğusunda, Irak sınırı ile kuzeydoğuda Haseke yakınlarındaki Deyr ez Zor vilayetinde bulunuyor.
Kaynak: BBC Türkçe
