CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) Genel Başkanı Ergün Atalay'ı ziyaret etti.
Özel, yaptığı açıklamada 28 Aralık Cumartesi günü Ankara'da yapılacak mitinge çağrı yaptı. Özel, "Hepimize geçmiş olsun bu bir felaket. Ancak yılgınlığa düşmeyeceğiz ve mücadele edeceğiz. Yapılacak ilk seçimde de iktidardan düşecekler" dedi.
Özel şunları söyledi:
ERDOĞAN'IN AÇIK BİR SEÇİM TAAHHÜDÜYDÜ
Ziyaretimizin nedeni son derece tatsız bir konu. Yaklaşık 3 aydır asgari ücretin belirlenme şekli ve 2025 yılı için asgari ücretin ne kadar olacağı tartışma konusu. Hiç şüphe yok ki hatırlamamız gereken husus, 2023 yılında 14 ve 28 Mayıs tarihlerinde yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminin iki turunda da Sayın Erdoğan, yüksek enflasyonlu bir dönemde olduklarını, enflasyonun tek haneli olduğu yıllarda asgari ücreti gerekirse 3 ayda bir güncellemek gerektiğini söylüyordu. Bu kendisinin açık bir seçim taahhüdüydü. 'Yılda bir kez değil en az iki kez ama enflasyon bu kadar yüksekse dört kez güncelleme yapmak da düşünülebilir' diyordu. Seçim geldi geçti ve 2024 yılında asgari ücret 17 bin 2 lira olarak belirlendi ve bir yıl boyunca zam almadı.
GELİR DAĞILIMI BOZUK ÜLKELERDE KLASİK YAKLAŞIM SONUÇ VERMEZ
Bunu özellikle şunun için hatırlatmak istiyorum, asgari ücrete yapılacak zam konuşulurken iktidara müzahir bazı yazar, çizer, kalemler ya da televizyon yorumcuları, 'asgari ücrete zam yapıldığında bu enflasyonu artırır, asgari ücrete enflasyon kadar değil enflasyonun altında zam yapalım' diye bir tartışma açtılar. Bir kez bütün dünyada kabul edilen bir gerçek var. Gelir dağılımı bozuk ülkelerde ki Türkiye gelir dağılımının en bozuk olduğu ülkelerin başında geliyor, klasik anti enflasyonist yaklaşımlar sonuç vermez.
ASGARİ ÜCRETİ YA KİRAYA VERECEK AÇ KALACAK YA KARNINI DOYURACAK SOKAKTA KALACAK
Siz Türkiye’de bu kadar gelir dağılımı bozukken, asgari ücreti baskılarsanız bu enflasyonu düşürmez. Çünkü zaten asgari ücretli harcamalarına kendi karar vermiyor ki siz onu baskıladığınızda tüketim azalsın. Asgari ücretli aldığı asgari ücretin önemli bir kısmını kiraya, geri kalanını zorunlu harcamalara, gıdaya, belki bir miktar giyime, çocuğunun kırtasiye masrafına harcamaya fırsat bulamadan asgari ücret tükeniyor, gidiyor, yok oluyor. Hele hele kira varsa zaten tek asgari ücretlinin geçinmesi diye bir şey söz konusu değil. Asgari ücreti ya kiraya verecek aç kalacak ya karnını doyuracak sokakta kalacak. Böyle bir açmaz ile karşı karşıyayız.
ASGARİ ÜCRETLİ TÜİK’İN PİNPON TOPUNU YEMİYOR
Şimdi bu durumda bir kuruş bile zam yapılmayan asgari ücrete, dönemde enflasyon yüzde 50 gerçekleşti, TÜİK’in hesabına göre. Ayrıca ben TÜİK’in enflasyon hesabını asgari ücret konuşulurken hiç kabul etmiyorum. Çünkü asgari ücretli TÜİK’in pinpon topunu yemiyor, çocuğu kalem istediğinde efendim bakır çubuk vermiyor ona. TÜİK, enflasyonu bunlarla hesaplarken asgari ücretlinin enflasyonu, ev kirası, zorunlu gıda harcamaları, elektrik, su, haberleşme giderleri. Bunun dışında zaten asgari ücretli neye para harcayacak da orada TÜİK enflasyonuna yaklaşacak? Asgari ücretlinin enflasyonu geçen sene yüzde 80.
ASGARİ ÜCRET BİR YILLIK KIDEMDEN SONRA HIZLA UZAKLAŞILMASI GEREKEN BİR ÜCRET
Asgari ücret meselesinde temel tartışmayı şuradan görmek lazım. Asgari ücret, örneğin Almanya’da 100 işçiden 6'sı ile ilgili bir konu. Asgari ücret kıdem bir yıl olana kadar alınan bir yıllık kıdemden sonra hızla uzaklaşılan bir ücret. Oysa Türkiye’de ücretlilerin yüzde 56’sı asgari ücret alıyor. Ücretlilerin yüzde 85’i asgari ücret artışından doğrudan etkileniyor. Çünkü asgari ücretin üzerinde, biraz üzerinde ya da bir miktar üzerinde alıyor. Asgari ücretteki artış oranına göre o da zam görüyor. Öyle olunca 10 işçiden neredeyse 9’unu etkileyen bir süreçteyiz.
TÜRK-İŞ'İN BU EMRİVAKİYE ALET OLMAMASINI SON DERECE ÖNEMLİ BULUYORUM
50 yıldır Türkiye’deki işçi sendikalarında en çok emekçinin örgütlendiği sendika olduğu için, 50 yıldır yürürlükte olan bir kanun gereği TÜRK-İŞ asgari ücret komisyonunda temsil ediliyor. Aslında TÜRK-İŞ sendikalı işçilerin organizasyonu. Bu yüzden de sendika varsa zaten asgari ücret olmaz. Ama TÜRK-İŞ’in sırtındaki yük Türkiye’deki milyonların beklentisine uygun bir asgari ücretin tespiti noktasında davranmak. Süreci yakından takip ettik. Birkaç kez sözlü, dün da sosyal medya paylaşımı ile durumu yorumladığım noktada, TÜRK-İŞ’in bu dönem biz, "Asgari ücret talebimiz 30, bunun altında yokuz" demiştik, TÜRK-İŞ’in de işçilerle beraber yapmış olduğu beklenti çalışmalarının sonucunda ilan ettiği asgari ücret beklentisini bizim talebimize, tabii bu talep de yeterli değil, ama bizim talebimize yakın bir noktada gerçekleşmiş olması önemlidir. Dün apar topar, perşembe, cuma günü yapılacak bir toplantıya TÜRK-İŞ davet edildi. Ona katılmamaları, bu emrivakiye alet olmamalarını da son derece önemli bulduğumu açıkça ifade etmek isterim.
100 MİLLETVEKİLİMİZ ASGARİ ÜCRETLİ NEREDEYSE ORADA
Asgari ücrete verilen 22 bin liraya gelecek yüzde 30’luk zammın bir sefalet ücreti olduğunu, bir dayatma olduğunu ve bunu reddettiğimizi açıkça ifade etmek isterim. Haberi duyduğumuzda ilk tepkimizi kamuoyu ile paylaşmıştık. Ardından bugün sabah, saat 10.30’da olağanüstü Merkez Yönetim Kurulu toplantısı yaptık. Orada aldığımız bir dizi kararla işçi sendikalarını TÜRK-İŞ’ten başlayarak ziyaret etmeyi, düşüncelerimizi onlarla paylaşmayı uygun gördük. Milletvekillerimizi saat 14.00’te Meclis Genel Kurulu’na sokmayarak onları parti genel merkezinde toplayarak "Bu asgari ücrette biz Meclis’te yokuz" dedik. Yaptığımız görüşmede de milletvekillerimiz, şu anda 100 milletvekilimiz Ankara’da yöneticilerimizle birlikte asgari ücretli neredeyse orada. Ben de az önce buraya gelirken bir yarım saat önce pazaryerine uğrayarak, orada asgari ücretliyle, memur emeklisiyle, BAĞ-KUR emeklisiyle, işçi emeklisiyle konuştum. Halinden memnun olan bir kişi yok. "Asgari ücret 22 bin lira oldu, iyi oldu" diyen bir kişi yok. Bu sefalet ücretini hep beraber reddetmek durumundayız.
ASGARİ ÜCRET BUGÜNE KADAR 7 BİN LİRA ERİDİ
17 bin 2 liralık ücret verildiği gün 17 bin 2 liraydı. Bugün, o günün alım gücüyle o ücret 10 bin liranın altına geriledi. Yani 7 bin lira aşındı, enflasyon karşısında. Beyler dün akşam 5 bin lira artış yapıyorlar o asgari ücrete. Yahu 7 bin lira geri gelmiş. Sen bir kere o 7 bin lirayı telafi edeceksin, onun üstüne de gelecek yılki hayat pahalılığını düşünerek, bir artırma yapacaksın. Bıraktık refah payını filan yani şu anda. Yani geçen seneki 17 bin lirayı adeta, fiilen 15 bin liraya düşürdüler, o günün parasıyla.
ERDOĞAN'IN SEVDİĞİ SİMİT HESABINA GÖRE 230 SİMİT KAYIP
Şimdi biz basit bir çalışma yaptığımızda, geçmiş dönemlerle ilgili şu rakamlar vardı: 2002 yılında asgari ücret 7 çeyrek altın alıyordu. Ocak 2024’te 17 bin lira, 5 çeyrek altın alıyordu. 3 bin 327 liraydı çeyrek altın. Bugün verdikleri 22 bin lira bugünkü fiyatla 4,5 çeyrek altın alıyor. Yani daha ocak gelmedi, çeyrek altın üzerinden geçen sene verdikleri asgari ücret 5'ken, 4,5’a gerilemiş. Ne var arada, 2 bin 500 lira kayıp var. Zaten aynı şeyi biz, "17 bin, 10 bine geriledi, 5 bin artırırsan 2 bin lira kayıp var" diyorduk. Dana kıyma geçen sene asgari ücret 1 Ocak’ta 57 kilo dana kıyma almış. Bu verdikleri para ile bugün 37 kilo alıyor. 1 Ocak’ta kaç kilo alacak? Göreceğiz. 37’nin de altında olacak. Dana kıyma hesabında geçen seneye göre 20 kilo daha az dana kıyma teklif ediyorlar. Tayyip Bey’in en sevdiği hesap simit hesabı. Geçen sene 1700 simit alıyordu, 17 bin liralık asgari ücret. 10 liraydı simit, hesap ortada. Şu anda simit 15 lira. 1470 simit alıyor. Yani burada 230 simit daha düşük asgari ücret veriyorsun. Ondan sonra Tayyip Bey çıkmış, "Efendim, biz asgari ücretliyi enflasyona ezdirmedik hiçbir zaman". Vallahi "Hiçbir zaman ezdirmedik" diyorsan hiçbir zaman bu kadar büyük göz göre göre yalan duymadım. İşte bu sene bariz ezdirdin. Kıyma üzerinden 20 kilo kıyma kayıp. Simit üzerinden 230 tane simit kayıp. Çeyrek altın üzerinden daha ocak gelmeden yarım çeyrek altın kayıp.
TANDOĞAN MİTİNGİNE ÇAĞRI
Buradan sonra artık bizim bu meseleye asla ve asla tahammüllü yaklaşmamız mümkün değil. Biz cumartesi günü Ankara’daki 66 sivil toplum örgütünün çağrısıyla yapılacak olan Tandoğan’daki mitingde varız. 30 bin liranın altındaki asgari ücrette yokuz. Cumartesi günü Tandoğan’da varız. O mitinge CHP olarak tüm asgari ücretlileri ve tüm emeklileri çağırıyoruz. Tabii bu konuyla ilgili tüm emek örgütlerinin kendi değerlendirmeleri olacaktır. Biz orada ama tüm emekçilerle birlikte olmayı ve bir sivil inisiyatifin çağrısıyla yani bir parti olmadan, oraya tüm siyasi partilerden, tüm sendikalardan, tüm görüşlerden insanlar gelebilir. Çünkü orada bir sivil inisiyatif var. Ve asgari ücretlinin, emeklinin ve geçim sıkıntısı çeken herkesin sorunlarının konuşulacağı bir süreç.
İKTİDARI SEÇİME ZORLAMAYA DEVAM EDECEĞİZ
Biz MYK toplantımızda aldığımız karar gereğince bundan sonra sahadayız. Zaten 2014 yılını da mayıs ayından itibaren 12’si tematik, 14 mitingle geçirmiştik. Bundan sonra da 2025 yılında diyoruz ki, bu asgari ücretle geçim olmaz. Geçim olmazsa seçim olur. Bu emekli maaşıyla geçim olmaz. Geçim yoksa seçim var. Bunun için geçen sene 46 ilde, toplam 198 ziyaret yapmış ve toplamda 119 miting gerçekleştirmiştim. Bunları artırarak devam ettireceğiz. Adımımızı atmadığımız il, ilçe bırakmayacağız ve bugünkü Türkiye’deki insanların geçim sıkıntısını ve bir seçim talebini yükseltmeye, seçime zorlamaya devam edeceğiz. Gelecek dönemlerde Türkiye’de emekten yana, örgütlenmeden yana, yoksuldan yana, emekçiden yana bir iktidarın kurulması için de mücadele edeceğiz.
EN KÖTÜ SENDİKA SENDİKASIZ OLMAKTAN İYİDİR
Türkiye’deki tüm emekçilere şunu söylüyorum: Sendikaların iyisi olur, kötüsü olur ama en kötü sendika sendikasız olmaktan iyidir. Siz katıldıkça sendikalar güçlenirler. Ben tüm emekçi kardeşlerimi ne olursa olsun kendi işyerlerinde, iş kollarında kendilerine yapılan sendikalı olma tekliflerine doğrudan dört elle sarılmaya ve bu konuda birlik olmaya davet ediyorum. Çünkü eğer işçiler sendikalıysa, işçilerin asgari ücret gibi bir sorunları olmaz. Tüm işçiler örgütlü olsa, bugün bunu yapmaya kimsenin cesareti olmaz. Yarın sendikalar, ‘Kardeşim siz böyle yapıyorsanız biz de size gücümüzü gösteririz’ dediğinde örgütlü işçinin karşısında kimse duramaz. Ben önümüzdeki süreçte sendikaların üretimden gelen güçlerini, üretimi yapan, üretimin gerçek sahiplerine, emekçilere hürmetsizlik edenlere en net şekilde göstereceklerini umut ediyorum. Bir kez daha herkese şunu söylüyorum, hepimize geçmiş olsun, bu bir felaket ama bundan yılgınlığa kapılmayacağız, mücadele edeceğiz ve mücadelenin sonunda önemli kazanımlar elde edeceğiz. En önemli kazanım da bu işçi düşmanı hükümetin artık hızla milletin gönlünden ve gözünden düşmüş olmasıdır. Yapılacak ilk seçimde de iktidardan düşeceklerdir.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, daha sonra Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nu (HAK-İŞ) ziyaret etti ve genel başkan Mahmut Arslan'la görüştü. Basın toplantısında konuşan Özel şunları söyledi:
SENDİKASIZ OLUNMADIĞI TAKDİRDE BİR BAŞINASINIZ
Bugünün gündemi emekçiler açısından yakıcı bir gündem. O konuyu Sayın Genel Başkan ve yönetim kurulu üyeleriyle görüştük. Öncelikle şunu ifade etmek isterim, daha önce söyledim tekrarda da çok fayda görüyorum, sendikasız olunmadığı takdirde bir başına, savunmasız ve gelecekten umutsuzsunuz. Sendikanın adı ne olursa olsun örgütlenme, örgütsüz olmaktan çok çok daha iyidir. Tüm işçilere, sendikalı olma noktasında uzatılan el, yanlarına gelen emekçi kardeşlerine söz vermelerini ve mutlaka sendikalı olmalarını öneriyorum.
ASGARİ ÜCRET, TÜRKİYE'DE EN BÜYÜK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ
HAK-İŞ de çok köklü bir konfederasyon. Çok farklı iş kollarında toplu sözleşmeleri olan ve kendinde örgütlü emekçilerin haklarını savunan bir konfederasyon. Türkiye'de enteresan bir durum var. Aslında asgari ücret sendikaların konusu değil çünkü sendika varsa asgari ücret olmaz, onun üstünde sözleşmeler bağıtlanır. Maalesef Türkiye'de asgari ücret olmuş temel ücret. Asgari ücret, Türkiye'de yapılan en büyük toplu iş sözleşmesi. Bu noktada örgütsüz toplumun gözü, kulağı, umudu sendikaların hangi tutumu alacağına bakıyor. Asgari ücret tartışmalarında HAK-İŞ'in ortaya koyduğu tutuma, açıklamalarına teşekkür ediyorum.
ASGARİ ÜCRET BİR CANAVARA DÖNÜŞTÜ
Bu asgari ücret tartışmaları hem tüm konfederasyonlar açısından hem de toplumsal muhalefet açısından beklentinin doğru yönetildiği, meselenin doğru anlatılmaya çalışıldığı bir zeminde ve ortak müşterekler içinde bulunduğumuz bir zeminde tartışıldı. Çok daha iyi bir asgari ücret beklenirken, dün alelacele 22 bin liranın biraz üzerinde bir ücret umutları kırdı. Asgari ücret bir yıl kıdemden sonra hızla uzaklaşılması gereken bir ücretken, Türkiye'de herkesi yutan, herkesi kendi içine alan bir canavara dönüşmüş durumda. Dün ilan edilen rakamın bugün bu kadar büyük bir infial oluşturması boşuna değil.
