Otizm, sosyal etkileşim ve iletişimde zorluklarla ve sınırlı ya da tekrarlayan düşünce ve davranışlarla karakterize olan değişken şiddette nörogelişimsel bir bozukluktur. Otizm, genellikle ilk 3 yaşta başlayan ve hayat boyu devam eden bir durumdur.
Otizmin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun sorumlu olduğu düşünülmektedir. Genetik faktörler, otizm riskini artırabilirken, çevresel faktörler, bu riski tetikleyebilir.
Otizm spektrum bozukluğu (OSB) olarak adlandırılan otizmin farklı çeşitleri vardır. Bu çeşitler, belirtilerin şiddeti ve türüne göre sınıflandırılır.
- Asperger sendromu: Asperger sendromu, otizmin en hafif seyreden formudur. Aspergerli bireyler genellikle normal dil becerilerine sahiptirler, ancak sosyal etkileşim ve iletişimde zorluklar yaşarlar.
- Atipik otizm: Atipik otizm, otizmin daha az yaygın görülen bir formudur. Atipik otizmi olan bireyler, otizmin diğer formlarında görülen belirtilerin bazılarını veya tamamını gösterirler, ancak bu belirtilerin şiddeti veya türü, otizmin diğer formlarına göre daha az belirgindir.
- Kaner sendromu: Kaner sendromu, otizmin en şiddetli seyreden formudur. Kanerli bireyler genellikle konuşma becerilerine sahip değildirler ve ciddi sosyal etkileşim ve iletişim sorunları yaşarlar.
Otizmin kesin bir tedavisi yoktur, ancak erken müdahale ve eğitim, otizmli bireylerin yaşamlarını önemli ölçüde iyileştirebilir. Erken müdahale, otizmli bireylerin sosyal becerileri, iletişim becerileri ve bilişsel becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir.
Otizmin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik faktörlerin önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. Otizmli bireylerin ailelerinde otizm riski daha yüksektir.
Otizm nasıl fark edilir?
Otizmin belirtileri, erken çocukluk döneminde ortaya çıkabilir. Otizmli bebekler ve küçük çocuklar genellikle aşağıdaki belirtileri gösterirler:
- Sosyal etkileşimde zorluk: Göz teması kurmamak, başkalarıyla etkileşime girmek istememek, oyunlara katılmamak
- İletişimde zorluk: Konuşmayı geciktirmek veya hiç konuşmamak, isteklerini ve ihtiyaçlarını ifade etmekte zorlanma
- Tekrarlayan davranışlar: El çırpmak, sallanmak, dönmek, aynı oyuncakları veya nesneleri tekrar tekrar kullanmak
Otizm şüphesi olan çocukların bir uzman tarafından değerlendirilmesi önemlidir.
Otizmli bireylere nasıl destek olunabilir?
Otizmli bireylere destek olmak için yapılabilecek birçok şey vardır. Bu destek, erken müdahale ve eğitimden, sosyal ve duygusal destek hizmetlerine kadar geniş bir yelpazeyi kapsayabilir.
Otizmli bireylere destek olmak için yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır:
- Otizm hakkında bilgi edinin. Otizmin ne olduğunu, belirtilerini ve tedavi seçeneklerini anlamak, otizmli bireylere destek olmanıza yardımcı olacaktır.
- Otizmli bireylerle iletişim kurun. Otizmli bireylerle iletişim kurarken, onların bireysel ihtiyaçlarını ve tercihlerini göz önünde bulundurun.
- Otizmli bireylere fırsatlar sağlayın. Otizmli bireylere, kendilerini ifade etmelerine ve toplumda aktif bir rol almalarına yardımcı olacak fırsatlar sağlayın.
Otizmli bireyler, toplumumuzun değerli bir parçasıdır. Onlara destek olmak, onların potansiyellerini gerçekleştirmelerine ve topluma katkıda bulunmalarına yardımcı olacaktır.
