İsrail’de ülke çapında büyük protestolara yol açan tartışmalı yargı reformuna yönelik itiraz, Yüksek Mahkeme heyeti tarafından incelenerek karara bağlandı.
İsrail Yüksek Mahkemesi, muhaliflerin “yargı bağımsızlığına darbe” olarak nitelendirmesine rağmen Başbakan Benyamin Netanyahu liderliğindeki aşırı sağcı hükümet tarafından onaylanan yargı reformunu “ülkenin demokrasisine eşi benzeri görülmemiş bir zarar verdiği” gerekçesiyle 7'ye karşı 8 oyla iptal etti.
Haaretz'de yer alan habere göre 15 yargıçtan sekizi, mahkemenin hükümet kararlarını makul olmadığı takdirde bozma yetkisini ortadan kaldıran değişikliğin geçersiz olduğuna hükmetti.
Söz konusu karar ile Yüksek Mahkeme, İsrail tarihinde ilk kez Temel Yasalar içerisinde yer alan bir yasayı iptal etmiş oldu.
Heyette yar alan 15 yargıçtan 12'sinin mahkemenin Temel Yasaları iptal etme yetkisine sahip olduğu konusunda hemfikir olduğu belirtilirken, söz konusu karar emsal niteliği taşıyor. Hükümet ise, karara tepki göstererek, Yüksek Mahkeme'nin Temel Yasaları iptal etme yetkisinin olmadığını savunuyor.
TARTIŞMALI YARGI REFORMU
İsrail’de Yüksek Mahkeme’nin yetkilerini sınırlandıran tartışmalı yargı reformunun ilk kısmını oluşturan yasa tasarısı 24 Temmuz’da mecliste 3’üncü kez yapılan oylamada 64 “evet” oyuyla kabul edilmişti. Muhalefet ise meclisi terk ederek oylamayı boykot etmişti. Ülkede protestolara yol açan tasarının kabul edilmesiyle Yüksek Mahkeme’nin tutarsız bulduğu hükümet kararlarını engelleme yetkisi kaldırılmıştı.
YÜKSEK MAHKEME'NİN ÇALIŞMA PRENSİBİ
İsrail'in yazılı bir anayasası bulunmazken, Yüksek Mahkeme en yüksek yargı organı olarak görev yapıyor.
Ülkede gelecekteki anayasanın taslağı olarak kabul edilen "13 Temel Kanun" bulunuyor. Yüksek Mahkeme, hükümetin aldığı kararları ya da Meclisin çıkardığı kanunları "Temel Kanunlara" aykırı olduğuna hükmederek iptal edebiliyor.
Ancak Yüksek Mahkeme, bugüne kadar Temel Kanunlar'a ilişkin yapılan yasal değişiklikler hakkında bir hüküm vermedi. Hükümet, Meclisten geçen yeni yasaların Temel Kanunlar'da değişiklikler olduğunu ve Yüksek Mahkeme'nin bunu bozma yetkisinin bulunmadığını iddia ediyor.