Hikmet Kıvılcımlı, 1901 yılında İstanbul'da doğdu. Babası, Osmanlı İmparatorluğu'nun çeşitli eyaletlerinde valilik görevlerinde bulunmuş bir bürokrattı.
Kıvılcımlı, liseyi İstanbul'da, yüksek öğrenimini ise İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde tamamladı. Hukuk fakültesindeyken sosyalist hareketle tanıştı ve Türkiye Komünist Partisi'nin (TKP) kurucu üyeleri arasında yer aldı.
1921 yılında TKP'nin Karadeniz'de katledilmesinin ardından Kıvılcımlı, Sovyetler Birliği'ne sürgüne gitti. Sovyetler Birliği'nde, Moskova'daki Doğu Dilleri Enstitüsü'nde eğitim gördü.
1929 yılında Sovyetler Birliği'nden döndükten sonra, Türkiye'de sosyalist hareketin yeniden örgütlenmesi için mücadele etti. TKP'nin yeniden kurulmasına öncülük etti ve parti yayın organı olan "Kurtuluş" gazetesinin başyazarlığını yaptı.
Kıvılcımlı, TKP'nin 1932 yılındaki 4. Kongresi'nde partinin genel sekreteri seçildi. Ancak, Stalin'in Sovyetler Birliği'ndeki tasfiye hareketlerinin etkisiyle, 1935 yılında TKP'den ihraç edildi.
Kıvılcımlı, TKP'den ihraç edilmesinin ardından, kendi düşüncelerini geliştirmeye ve yaymaya odaklandı. "Marksizm-Leninizm ve Türkiye" adlı kitabında, Türkiye'nin sosyalist devriminin nasıl gerçekleştirilebileceğini teorik olarak ele aldı.
Kıvılcımlı, 1953 yılında İstanbul'da öldü.
Kıvılcımlı, Türkiye'de sosyalist hareketin en önemli teorisyenlerinden biri olarak kabul edilir. Devrimci teorisi, Türkiye'de sosyalist hareketin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır.
Kıvılcımlı'nın hayatı ve çalışmaları, Türkiye'nin siyasi ve sosyal tarihinin önemli bir bölümüdür.