Yaklaşık 163 bin kişiyi ilgilendiren metal sektörü 2023-2025 Dönemi MESS Grup Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerinde anlaşma sağlanamamasının ardından Birleşik Metal-İş Sendikası,19 Ocak’ta grev uygulamasına başlayacağını açıkladı.
DİSK'e bağlı Birleşik Metal-İş Genel Başkanı Özkan Atar, genel yönetim kurulu üyeleri ve metal işçilerinin katılımıyla düzenlediği basın toplantısında grevin 19 Ocak’ta 9 işletmeye bağlı 26 fabrikada, 23 Ocak’ta 3 işletmeye bağlı 6 fabrikada, 24 Ocak’ta 3 işletmeye bağlı 5 fabrikada başlayacağını belirtti.
YASAKLAR İŞLEMEZ
BirGün’den Dilan Esen’in haberine göre, AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından daha önce verilmiş grev ‘yasaklarını’ hatırlatan Atar, “Binlerce işçinin grev iradesi iktidar tarafından çiğnendi ve grev erteleme adı altında yasaklandı. Böylece, binlerce işçinin grev silahı ellerinden alındı. Çeşitli işyerlerinde Anayasa’dan doğan ve hukuksuz biçimde yasaklanan grev hakkımıza sahip çıktık ve grevlerimizi filen yaptık. Metal işçileri, her şart ve koşul altında grev hakkına sahip çıkacak ve bunu uygulamadan bir an olsun geri durmayacaktır. Günlerdir yaptığımız grev eğitimleri ile bu sürece hazırlanıyoruz. Bundan, dost düşman kimsenin bir kuşkusu olmasın. 19 Ocak sonrası, yurdun dört bir yanında metal işçilerinin haklı haykırışına tanık olacaksınız” dedi.
Bu sözleşmenin özel sektörde en fazla işçiyi kapsayan ve başka sektörler için de sonuç yaratan bir sözleşme olduğunu ifade eden Atar, “Halen görüşmelerini bireysel olarak sürdürdüğümüz 26 işletmedeki toplu sözleşmede de işverenler, bu sözleşmeyi beklemektedir. Doğrudan ya da dolaylı olarak on binlerce işçi ve ailesinin gözü buradadır. Bu nedenle, her bakımdan önem taşıyan bir sözleşme sürecindeyiz ve ‘Metal işçisi kazanırsa bütün işçiler kazanır’ diyoruz. Sözleşmemizin başlangıç ayı olan 1 Eylül itibariyle ortalama bir metal işçisinin 4 ikramiye dahil aylık ücreti, 14 bin 500 lira düzeyindedir. Yeni asgari ücret artışı sonucunda, 10 yıllık, 20 yıllık işçiler bile asgari ücret seviyesinde bir ücret alır durumdadır. Bu ücretlerin kirayı bile karşılamaktan uzak olduğu açıktır. İnsanca yaşayacak bir ücret yaşamsal bir mesele haline gelmiştir. Yaşanan ağır tablo karşısında biz ne istiyoruz, işverenler ne teklif ediyor? İstediğimiz zam oranı, ilk 6 aylık dönem için yüzde 140,5’tir. Teklif ettiğimiz bu zam oranı ile ortalama bir metal işçisinin ikramiye dahil net ücreti 35 bin 730 TL olacaktır. Sosyal haklarımız ise tümüyle göstermelik ve gerçekten oldukça uzak rakamlar haline geldi. Örneğin, aylık ödenen çocuk yardımı 35 TL ile 28 TL arasında değişmektedir. Bu tutar, bir öğrencinin bırakın aylık harcamalarına katkı sağlamayı, günlük toplu taşıma ücretini bile karşılamaktan uzaktır. Sosyal haklara yüzde 450 oranında artış teklif ettik. Metal işçileri, hiçbir dönem bu düzeyde bir reel ücret kaybı ile, bu düzeyde bir yoksullukla karşı karşıya kalmamıştır. Özellikle son 2 yıldır uygulanan ve halen devam eden ekonomik program sonucu ücretler, asgari ücret komşuluğu düzeyine gelmiştir. Gelinen süreç bıçağı kemiğe dayamış, hatta kemiği kesmeye başlamıştır ve işçilerin daha fazla dayanacak gücümüz kalmamıştır” diye konuştu.
İŞÇİLER YOKSUL, PATRON KÂRINI KATLIYOR
İşçiler yoksulluk çekerken iverenlerin ise kârına kâr kattığını ifade eden Atar, şunları dile getirdi: “Sözleşme kapsamındaki, otomotiv ana ve yan sanayide yer alan şirketlerde onbinlerce işçi çalışmaktadır. Otomotiv sektöründe üretim rekorları kırılmaktadır. Bunun yanı sıra, borsa verilerine baktığımızda metal sektöründe karlılık oranlarının giderek arttığını görüyoruz.
Bir önceki yıla göre 2022 yılı net kar oranları;
• Otomotivde yüzde 121,5
• Dayanıklı tüketim maddelerinde yüzde 52,4
• Makine ekipmanlarında yüzde 146,5
• Elektrikli malzemelere bakıldığında da yüzde 158,7’ye ulaşmıştır.
Merkez Bankası verilere göre kârlılık oranlarına baktığımızda ise
• Fabrikasyon metal ürünleri imalatında yüzde 87
• Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatında yüzde 101
• Motorlu kara taşıtı, treyler yüzde 99
• Diğer ulaşım araçlarının imalatı yüzde 108
• Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı yüzde 130
• Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman yüzde 113 oranında karlılık görüyoruz.
Ayrıca sendikamızın örgütlü olduğu:
• Anadolu Isuzu 2022 yılı net kârını yüzde 192 oranında,
• Sarkuysan Elektrolitik 2022 yılı net kârını yüzde 104,1 oranında,
• Makina Takım 2022 yılı net kârını yüzde 179,6 oranında,
• Türk Prysmian Kablo 2022 yılı net kârını yüzde 366,5 oranında yükseltmiştir.
Bu işyerlerinde sözleşme dönemi boyunca işçi başına elde edilen kâr 40 bin ila 176 bin dolar arasındadır. Güncel döviz kuru ile firmalar, 2 yılda toplam işçi başına 1 milyon 188 ila 5 milyon 247 bin lira kâr elde etmiştir.”
37 FABRİKA
İşverenlerin, işçilerin haklı taleplerine kulaklarını tıkadığının altını çizen Atar, şunları söyledi: “Bu durumda, metal işçilerine düşen görev, haklarına, taleplerine ve geleceğine sahip çıkmaktır. Metal işçileri, bu esarete ve yoksulluğa boyun eğmeyecektir. Bizlere sefaleti reva gören, yoksulluğu dayatan toplu sözleşme sürecini ilk olarak 2011 yılındaki grevlerimizle yıktık. Bu tür dayatmalara boyun eğmeyeceğimizi 2015 grevlerimizde ve sonraki dönemlerde de gösterdik ve göstermeye de devam ettik. Ancak, aynı yaklaşımın bugün de sürdürülmek istendiğini görüyoruz. Şimdi bir kez daha belirtiyorum. Sermayenin dayatmalara asla teslim olmayacağız, asla boyun eğmeyeceğiz. Kavgamız yeni başlıyor. Artık süreç grev aşamasındadır. Şimdi dönem grev kararlarını almak, en güçlü biçimde hayata geçirme dönemidir. 34 işletmeye bağlı 63 fabrika/işyeri içerisinde ilk olarak 15 işletmeden 37 fabrikada greve çıkıyoruz. Bu grevlere 7 bin metal işçisi katılacak. Yurdun dört bir yanı grev ateşlerine tanık olacak. 2024 yılı metal işçilerinin yılı olacaktır ve bunu hiçbir güç engelleyemeyecektir. Bu mücadele, yalnızca Birleşik Metal-İş Sendikası üyelerinin mücadelesi değildir. Bu mücadele, sendika ayrımı gözetmeden, tüm metal işçilerinin ortak mücadelesi olmak durumundadır. Buradan ayrımsız tüm metal işçilerini birlikte mücadeleye çağırıyorum. Hiç kimsenin kaygısı ve kuşkusu olmasın, metal işçisi kazanacak.”
