Rusya-Ukrayna savaşı 2 yılı aşkın süredir devam ederken, ABD Maliye Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı 23 Ağustos Cuma günü, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşına destek verdikleri gerekçesiyle 400'den fazla kişi ve şirkete yönelik yaptırım açıkladı.
Çin, Rusya, Avrupa ve Orta Doğu’dan çeşitli kişi ve kuruluşların da aralarında bulunduğu yaptırım listesinde, Türkiye vatandaşlığına sahip bir isim ve Türkiye merkezli şirketler de yer aldı.
'MÜHİMMAT VE SİLAH TEDARİKİ KONUSUNDA ÇALIŞTILAR'
Amerika'nın Sesi (VOA) Türkçeden Ezel Şahinkaya'nın haberine göre, bakanlığın açıklamasındaki Türkiye bağlantılı kişi ve kuruluşlardan ilki, İtalya vatandaşı Giulio Sfoglietti.
Açıklamaya göre Sfoglietti, 'Rus ordusu için Afrika, Asya, Kafkaslar, Orta Asya ve İran’daki potansiyel tedarikçilerden 150 milyon dolardan fazla değerde askeri teçhizat, mühimmat ve silah edinmek için' Türkiye’den bir kolaylaştırıcının da yer aldığı bir tedarik ağının parçası oldu. Açıklamada ABD Maliye Bakanlığı, Türkiye vatandaşı ve Türkiye merkezli mühimmat, silah ve askeri malzeme şirketi Taha Savunma Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin yönetim kurulu başkanı Hayri Tahirbeyoğlu’nun Sfoglietti ile Rusya’nın muhtemel kullanımı için mühimmat ve silah tedariki konusunda çalıştığını belirtti.
'ÜÇ ÜLKEDE BULUNAN ŞİRKETLER ÜZERİNDEN AĞ OLUŞTURDU'
Bakanlık ayrıca, ABD’nin geçmişte yaptırım listesine aldığı Rusya merkezli Promtekh şirketinin, Türkiye, Fransa ve Hong Kong’da bulunan şirketler üzerinden bir ağ oluşturarak Promtekh iştiraklerine yüksek öncelikli mallar gönderdiğini açıkladı.
Bakanlık, Türkiye merkezli Enütek Makina Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin Promtekh’in iştiraklerinden birinin kardeş şirketi olan Fransa merkezli Industrial Technologies Group France tarafından Aralık 2022 tarihinde kurulduğunu kaydetti. ABD Maliye Bakanlığı’na göre Türkiye’deki Enütek, 'elektronik entegre devreler ve seramik kapasitörler gibi yüksek öncelikli çift kullanımlı teknolojiler dahil' ABD’nin geçmişte yaptırım listesine aldığı bazı Promtekh iştiraklerine yüzlerce teknoloji sevkiyatı yaptı.
Türkiye’den Promtekh iştiraklerine mal satan bir başka şirket, Confienza Gıda Pazarlama ve Ticaret Anonim Şirketi de listede yer aldı. Confienza, Promtekh’in bir iştirakine 200’den fazla sevkiyat yaptı, bunların arasında yüksek öncelikli çift kullanımlı teknolojiler de vardı.
'RUSYA'NIN İSTİHBARAT SERVİSLERİYLE BAĞLANTILI...'
Açıklamada ayrıca, ABD’nin halihazırda yaptırım listesinde olan Evgenii Stanislavich Petrov’un sahibi olduğu Türkiye’de bulunan Whitestone Bilişim Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi de yer aldı. Ekim 2023 tarihinde kurulan Whitestone’un, Petrov tarafından, Rusya'nın istihbarat servisleriyle bağlantılı Rusya’daki son kullanıcılara tedarik faaliyeti için ödemeleri işlemek amacıyla kullanıldığı belirtildi.
Açıklamada son olarak, Türkiye merkezli iki şirket, Rusya’ya üretim ekipmanları tedarik ettikleri gerekçesiyle yer aldı. Listede yer alan Hidropark Hidrolik Pnomatik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin Rusya’daki son kullanıcılara sayısal kontrollü takım tezgahları ve işleme merkezleri tedarik etmesinin yanı sıra hidrolik ve pnömatik ekipman sattığı belirtildi. Şirketin Rusya’daki alıcılara 800 bin doların üzerinde sevkiyat yaptığı ve bu rakamın, şirketin bildirdiği yıllık gelirinin üstünde olduğu kaydedildi.
Açıklamaya göre bir diğer Türkiye merkezli şirket olan Feva Dış Ticaret Limited Şirketi de Rusya’daki alıcılara sayısal kontrollü takım tezgahları tedarik etti. Şirket, Rusya’daki son kullanıcılara üretim ekipmanı dahil 500’den fazla sevkiyatta bulundu ve geçmişte ABD’nin yaptırım uyguladığı Rus şirketi Limited Liability Company AK Microtech’e mal sattı.
TÜRKİYE'DEN SEKİZ ŞİRKETE AYRI YAPTIRIMLAR
Cuma günü ayrıca ABD’nin resmi gazetesinde, ABD Ticaret Bakanlığı’nın ihracat kontrol listesine 123 yeni kuruluşun eklendiği duyuruldu. Bu kuruluşların 63’ü Rusya’da, 42’si Çin’de ve 8’i Türkiye’de bulunuyor. Resmi gazetede yer alan 56 sayfalık belgeye göre, bu kuruluşların, 'ABD'nin ulusal güvenliğine veya dış politika çıkarlarına aykırı hareket ettiği' tespit edildi.
Belgedeki listede, Türkiye’de bulunan şirketlerden birinin ismi açıkça belirtilmedi, “Address 01” olarak tanımlandı. Listede Türkiye’den şirketler şöyle sıralandı: “Address 01, All Global Trading Elektronik Dis Ticaret Ltd Sti, ASR Trans Lojistik Ve Dis Tic Ltd Sti, Biopharmist Medikal Urunler Dis Ticaret LTD STI, BRK Uluslararasi Nakliyat Tic. Ltd. Sti, BuyBest Electronic, Confienza Pazarlama Ve Ticaret Anonim Sirketi ve Turkik Union Dijital Teknoloji Donusum Ofisi.” Bu listede sadece Confienza, ABD Maliye Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı’nın Rusya ile ilgili cuma günü duyurduğu yaptırımlar listesinde de yer aldı.